Depresyon

Yaşamımız boyunca çeşitli duygular deneyimleriz. Bu deneyimler arasında hoşumuza giden duygular olmakla birlikte her zaman istenen duygular olmayabilir. Hayatın akışı içerisinde kendimizi neşeli ve mutlu hissettiğimiz anların yanı sıra çökkün ve keyifsiz hissettiğimiz anlar da olması son derece sağlıklı ve normaldir. Fakat burada bize sıkıntı veren hislerin sıklığı, süresi ve beraberinde getirdiği belirtilerin varlığı önem taşımaktadır. Çökkün duygu durumunun yoğun ve sürekli olması, günlük yaşamdaki işlevselliğin ve ilişkilerin olumsuz etkilenmesi depresyon rahatsızlığına işaret edebilmektedir.

Depresyon bireyde; üzüntü, değersizlik, çaresizlik, benlik saygısında azalma, karamsarlık, umutsuzluk, suçluluk duygusu, ölüm ve intihar düşünceleri, dikkat ve konsantrasyon bozuklukları, yorgunluk, bitkinlik, iştah değişimleri ve uyku bozuklukları gibi önemli belirtileri ve sonuçları olan bir sendromdur. Uzun süre devam eden ve kişinin hayatını olumsuz etkileyen bu psikolojik ve fizyolojik belirtiler kişinin yaşam doyumunu düşürmektedir.

Depresyon Belirtileri Nelerdir?

•  Sürekli üzgün, hüzünlü ve mutsuz hissetmek,

•  Hayattan keyif almamak,

•  Değersiz veya suçlu hissetmek,

•  Rutin yapılan eylemlere karşı isteksizlik, yapılan aktivitelerden zevk alamamak,

•  Motivasyon eksikliği

•  Sürekli yorgun ve hâlsiz hissetmek,

•  Hareketlerde yavaşlama,

•  Sosyal ilişkilerden kaçınmak,

•  Çaresiz ya da köşeye sıkışmış hissetmek,

•  İştahta azalma ve kilo kaybı ya da artan yeme isteği ve kontrolsüz kilo alımı,

•  Düşünme, konsantre olma ve bir şeyleri hatırlamada sorunlar,

• Karar vermede güçlük çekmek,

•  İletişime geçme konusunda isteksizlik,

•  Sebebi belirsiz fiziksel problemler; baş, boyun, sırt veya eklemlerde ağrı,

•  Mide ve bağırsak şikayetlerinin artması,

•  Cinsel isteksizlik,

•  Sıklıkla ölümü düşünmek,

•  İntihar eğilimi.

Depresyon tanısının konulabilmesi için belirtilerin en az iki hafta sürmesi ve bireyin işlevsellik seviyesinde düşüş olması gerekmektedir.

Depresyonun Olası Nedenleri Nelerdir?

Depresyonun tek bir nedeni yoktur. Psikolojik, biyolojik ve sosyal faktörlerin her biri depresyona neden olabilir. Zorlayıcı yaşam olayları, kişilik özellikleri, genetik faktörler, toplumsal etkenler, travmatik yaşantılar ve fiziksel sağlıktaki bazı değişimler depresyona yol açabilir.

Depresyonu tetikleyebilecek bazı nedenler:

•  Büyük yaşam değişiklikleri,

•  Hormonal değişimler,

•  Sevilen(ler)den ayrılık,

• Önemli birinin kaybı,

•  Yaşamdaki zorlayıcı olaylar karşısında çaresizlik hissi

•  Gerçekçi olmayan beklentiler,

•  Düş kırıklığı,

•  Başarısızlıklarla karşılaşma,

•  Stresli çalışma ortamı veya aile hayatı

•  Bazı hastalıklar ya da enfeksiyonlar,

•  Mevsim değişimi,

•  Bedende kimyasal denge değişimleri,

•  Bazı ilaçlar (uyuşturucu, reçeteli ilaçlar, vb.)

Üniversite öğrencileri için depresif duygu durumuna yol açabilen en yaygın yaşantılar arasında şunlar sıralanabilir:

•  Aileden ayrı kalmak,

•  İlk kez yurtta kalıyor olmak,

•  Başarılı olma baskısı,

•  Üniversite yaşamı ile ilgili beklentilerde düş kırıklıkları,

•  Sağlıklı arkadaş ilişkilerinin kurulamaması.

•  Bireyin sosyal medya oyun bağımlılığının olması

Depresif belirtiler gösteren yakınınız varsa:

Öncelikle onu yargılamadan dinlemenin, ona yanında olduğunuzu ve onu desteklediğinizi hissettirmenin olumlu etkileri olabilir. Bu süreçte, yaşadığı durumun normal bir üzüntü mü yoksa depresyon belirtileri mi olduğunu anlamaya çalışmak gerekebilir. Eğer kişi, ‘‘Bir daha asla mutlu olamayacağım, hiçbir şeyin anlamı yok, çevremdeki herkes benden daha mutlu ve bu duygudan asla kurtulamayacağım.” gibi sağlıksız yorumlar yapıyorsa onu bir uzmana başvurmak için cesaretlendirmek ve gerekirse randevuya giderken ona eşlik etmek faydalı olacaktır. Onun dışa vurduğu duyguları küçümsemeyin, gerçekleri görmesi için ona yardımcı olun ve ona umut verin. Kişinin depresyondan bir anda çıkmasını beklenmemelidir, belirtilerinin yok olmasının zaman alabileceği unutulmayarak sabırlı olunmalıdır.

Depresyonda olduğunuzu düşünüyorsanız:

Duygularınızı fark etmeye çalışarak sizi rahatsız eden şeyi bulmaya çalışın. İlişkisel problemleriniz varsa bunları sizi anlayacak insanlarla konuşarak çözmek iyi gelebilir. 

Kendinize yönelik eleştirel düşüncelerinizi bir kenara bırakarak tavrınızı olumlu tarafa yönlendirip kendinize merhamet ve şefkat duymanız önemlidir. Meraklı, açık, onaylayıcı ve kendine karşı sevgi dolu bir tutum sergilemek iyileştirici olacaktır.

Kişinin günlük rutinlerini sürdürmesi (davranış aktivasyonu), zihnindeki düşüncelerle baş edebilmesini kolaylaştıracaktır.

Yakınlarınızla irtibata geçerek insanlarla ilişki kurun. Çevrenizden sosyal destek almak yalnız olmadığınızı fark etmenize yardımcı olacaktır.

Depresyon hali geçinceye kadar önemli kararlar alma işini erteleyin.

Kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayacak aktivitelere katılın.

Kendinize zaman tanıyın. İyileşme bir anda gerçekleşmez, zaman alır.

Eğer depresyon belirtileriniz sürüyorsa muhakkak bir uzmandan destek alın.

Kendine Yardım İçin Yapılabilecekler

Bedensel aktivitelerin ruh sağlığı üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır. Yürüyüşe çıkmak, dans etmek, spor yapmak gibi aktiviteler daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir.

Stresinizi kontrol altına almak için nefes egzersizleri ve gevşeme tekniklerinden yararlanabilirsiniz. Bu egzersizler gerginliğinizi azaltacaktır.

Güçlü yönlerinizi keşfetmeye çalışın ve kendinize gerçekçi hedefler koyun, yapabileceklerinizi görmek kendinize güvenmenizi sağlar. 

KAYNAKLAR:

Yıldırım, İ. , Özşevik, K. , Özer, S. , Canyurt, E. & Tortop, Y. (2015). ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE FİZİKSEL AKTİVİTE İLE DEPRESYON İLİŞKİSİ . Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi , 9 (9) , 32-39 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/bsd/issue/53518/712603

https://www.e-psikiyatri.com/depresyonla-bas-etmenin-17-yolu-var

https://burem.boun.edu.tr/node/44

https://www.januspsikoloji.com/depresyondaki-birine-nasil-yardim-edersiniz/